Đèn Tuýp huỳnh quang T5-Công nghệ chiếu sáng của thế kỷ 21

Theo các số liệu thống kê của các cơ quan thống kê có uy tín, điện năng tiêu thụ cho chiếu sáng chiếm 20% toàn bộ điện năng sản xuất ra ở các nước phát triển trên thế giới. Điều đó buộc các quốc gia tìm các biện pháp giảm tiêu thụ điện năng của những thiết bị chiếu sáng một cách hiệu quả nhất.

Đặc biệt khi xét về khía cạnh sinh thái, để sản xuất 2 kWh điện năng, các nhà máy nhiệt điện đốt than đã phát thải vào khí quyển gần 1 kg khí carbonic (CO2), nếu giảm tiêu thụ 1 triệu kWh điện năng/ năm thì sẽ giảm được phát thải vào khí quyển mỗi năm 1 triệu tấn CO2, 6.500 tấn SO2, 3.500 tấn NOx , nên yêu cầu về tiết kiệm điện năng nói chung và giảm tiêu thụ điện năng của những thiết bị chiếu sáng nói riêng rất bức thiết.

Đến nay, để chiếu sáng các nhà máy sản xuất, chung cư, trung tâm thương mại, học đường và các công trình khác, người ta sử dụng ngày càng phổ biến các bóng đèn huỳnh quang. Vào những năm 1995 - 1996, các nhà khoa học đã nghiên cứu triển khai các bóng đèn huỳnh quang thế hệ mới T5 với đường kính ống 16 mm. Ưu việt chủ yếu của chúng so với các bóng đèn huỳnh quang loạt trước đó T10, T8 là hiệu suất chiếu sáng cao hơn (tỷ số giữa quang thông sản xuất ra với công suất tiêu thụ) tới 105 lumen/W thay vì 80 lumen/W và tuổi thọ dài hơn 20 nghìn giờ so với 12 - 15 nghìn giờ của phần lớn các bóng đèn huỳnh quang hiện hành.

Độ sụt giảm quang thông của bóng đèn T5 chỉ là 5% sau 10 nghìn giờ hoạt động trong khi ở bóng đèn các loạt trước đó, chỉ tiêu này lên tới 30%. Độ ổn định cao của quang thông đạt được nhờ sử dụng màng bảo vệ trong suốt, màng này ngăn chặn những phản ứng có hại giữa thuỷ ngân, kính và chất huỳnh quang. Những phản ứng đó nếu không được ngăn chặn sẽ dẫn tới hấp thu thuỷ ngân, làm đen kính và chất huỳnh quang. Việc sử dụng màng bảo vệ còn cải thiện sự chuyền màu của đèn, cho phép kích thước của đèn nhỏ hơn và cũng thẩm mỹ hơn. Trong trường hợp đó, các bóng đèn có thể được chế tạo với sắc độ khác nhau về phát xạ - từ màu trắng xoá đến trắng trong dịu ban ngày.

Nếu như các bóng đèn huỳnh quang chứa đựng một phần tử nguy hiểm là thuỷ ngân thì ở bóng đèn T5, lượng thuỷ ngân đã giảm xuống tới 3-5 mg so với 30 mg trong các bóng đèn T10, T8. Điều đó đã cải thiện các đặc tính về sinh thái và giảm bớt tiêu hao cho sử dụng (nhỏ hơn 8-10 lần so với các bóng đèn T10, T8).

T5 được trang bị các thiết trí khởi động - điều chỉnh điện trở, cho phép giảm tổn thất công suất 50% và loại trừ xung động quang thông - hiện tượng tác động tiêu cực đến thị giác của mọi người.

Ngày nay, 2 loạt bóng đèn T5 với hiệu suất chiếu sáng tối đa (công suất 14, 21, 28 và 35 W) với quang thông tối đa (công suất 24, 39, 48 và 54 W) đã được chế tạo và đưa ra thị trường. Theo ý kiến của chuyên gia có uy tín của Nga trong lĩnh vực kỹ thuật ánh sáng - Tiến sĩ Khoa học Kỹ thuật Iu.B.Aizenberg: Trong 10 - 15 năm tới, để chiếu sáng cho các ngôi nhà công cộng và thương mại, hầu như khắp nơi sẽ sử dụng các bóng đèn T5

Có thể tạm cho rằng sự kìm hãm chủ yếu của việc áp dụng nhanh chóng kỹ thuật mới là giá ban đầu của T5 khá cao (gấp 4-5 lần so với các đèn chiếu sáng với các bóng đèn huỳnh quang kiểu T10, T8). Tuy nhiên, theo mức độ mở rộng việc sử dụng các sản phẩm mới thì giá của T5 sẽ giảm đi rõ rệt. Ví dụ: Trong 5 - 6 năm qua, giá các đèn chiếu sáng đặt trên trần nhà với 4 bóng đèn huỳnh quang kiểu T10,T8 công suất mỗi bóng 18 - 20 W. Với thiết bị khởi động điều chỉnh điện từ và các lưới che với gương được sản xuất hàng triệu bộ một năm đã giảm từ 90 - 100 USD/bộ xuống còn 10 – 15 USD/bộ.

Ngày nay ở Đức và Anh, T5 chiếm không dưới 40%, ở Mỹ 50%, còn ở Thụy Điển tới 80% tổng số các đèn huỳnh quang được sản xuất ra. Việc sử dụng rộng rãi các đèn chiếu sáng trên cơ sở các bóng đèn T5 với những ưu việt rõ ràng về mặt kinh tế và sinh thái sẽ là nhiệm vụ quan trọng gắn với công tác tiết kiệm điện trong tương lai gần ở tất cả các nước.

(Theo: Tạp chí Điện lực)